EPİLEPSİ

Epilepsi nedir, neden olur?

Epilepsi ya da sara hastalığı beyin içindeki sinir hücrelerinin anormal elektro-kimyasal aktivitesi sonucunda gelişen ve periyodik olarak tekrar eden nöbet tablosunu tanımlar.

Epilepsiden bahsederken öncelikle bilinmesi gereken şey her nöbetin epilepsi ya da sara hastalığından kaynaklanmadığı gerçeğidir. Vücutta benzer tarz nöbetlere sebep olan birçok hastalık ve durum vardır.  Örneğin kan şekerinin anormal düşmesi nöbetlere sebep olur. Bazı özel karaciğer hastalıklarında kanda amonyak seviyesinin yükselmesi nöbetlere sebep olur. Böbrek yetmezliklerinin ileri safhalarında kanda yükselen üre seviyesi nöbetlere sebep olur. Ön beynin özellikle korteks adı verilen dış katmanlarını etkileyen beyin tümörleri, beyin kanamaları, damar tıkanıklıkları nöbetlere sebep olur.Beyni etkileyen bazı enfeksiyonlar örneğin köpek gençlik hastalığı da nöbetlere sebep olur. Nöbet geçiren hayvanlarda yukarıda kısaca özetlediğimiz  sorunlardan hiçbiri ortaya konamadığında hastanın tekrarlayan nöbetleri “Sara” ya da “epilepsi” olarak adlandırılır.  Aksi takdirde nöbete sebep olan durumun tedavi edilmesiyle nöbetler geçecektir.

Kedilerde epilepsi nadirdir?

 Eğer beş yaşından  genç bir köpekte tekrarlayan nöbet aktivitesi şekilleniyorsa  bu durumun epilepsiyle ilgili olma ihtimali çok yüksektir. İleri yaşlı bir köpekte başlayan nöbetler ise çoğu zaman başka rahatsızlıkları düşündürür. Kediler için ise hemen ayrı bir parantez açılması gerekir çünkü kedilerde primer epilepsi hastalığı neredeyse hiç görülmez.  Yani eğer bir kedi epileptik nöbetler geçiriyorsa hemen her zaman altında yatan başka bir sebep ya da hastalık vardır ve konunun uzmanı bir hekimin bunu saptamak için birçok test yapması gerekir.

Epileptik nöbetler generalize ya da kısmi nöbetler olmak üzere ikiye ayrılır. Generalize nöbetler tüm vücudu etkiler. Nöbet anında bilinç kaybı vardır. Tüm vücut kasılır, hasta idrarını ve dışkısını kaçırır, agzından salyalar akar. Kısmi nöbetlerde ise vücudun sadece bir bölümü titrer ya da kasılır. Bilinç kaybı yoktur.

Epilepsi’nin tedavisi yoktur!

Epilepsi hastalığının bir tedavisi yoktur ancak nöbet sıklığını azaltmak , şiddetini zayıflatmak ve süresini kısaltmak için kullanılan birçok ilaç vardır. Bu ilaçların kullanımıyla hastalığı kontrol altında tutmak çoğu zaman mümkündür. köpeklerin ve kedilerin küçük insanlar olmadığı ve insanlar için uygun olan birçok epilepsi ilacının hayvanlarda nöbetlerin önlenmesinde yetersiz kalacağı da unutulmamalıdır.

Nöbet anında ne yapmalı?

Epilepsi hastası bir kedi yada köpeğe sahip bir hayvanseverin öncelikle bu hastalığı çok iyi tanıması ve gerçekçi olması gerekir. Nöbetler olacaktır ve bu kaçınılmazdır. Hasta nöbet geçirirken asla başında ağlanmamalı, bağarılmamalı, gürültü yapılmamalıdır. Dış uyarımlar nöbeti şiddetlendirecektir. Köpeklerin nöbet anında dillerinin geriye kaçıp solunumlarını etkilemesi mümkün değildir o yüzden asla hayvanın ağzına el sokulmamalıdır. Bilinç kaybı yaşayan ve kasılan dostunuz istemeden de olsa size ciddi şekilde zarar verebilir. Hastanın başında sakince nöbetin bitmesi beklenmelidir. Ben epilepsi hastası hayvanlara sahip hasta sahiplerime birer nöbet defteri tutmalarını ve her nöbeti kamera kaydına almalarını öneririm. Böylelikle nöbet sıklığında, süresinde ve şiddetinde gerçekleşmesi olası değişimleri saptamak ve takip etmek kolaylaşır. Ayrıca bu şekilde hasta sahiplerimi nöbete karşı duyarsızlaştırarak bu kötü anları sakin geçirmelerini sağlarım.

Nöbetler öldürmez!

Epileptik nöbetler genellikle birkaç dakika sürer ve geçer. Nöbet geçiren bir hastanın panikle veteriner hekime taşınması ona fayda sağlamayacaktır. Ancak eğer bir nöbet 10 dakikadan uzun sürüyorsa ya da nöbetler kısa aralıklarla birbirini takip ediyorsa işte o zaman hasta konunun uzmanı bir hekime sahip tam teşekküllü bir hastaneye götürülmelidir. “Status epilepticus” adı verilen bu durumda nöbetler 5 dakikadan uzun sürer ve hasta kendine gelmeden yeni bir nöbet başlar ki tıbbın en önemli acillerinden biri olan bu durumda ciddi yaşamsal risk vardır.

Eğer küçük dostunuz nöbet geçiriyorsa onu en kısa zamanda nöroloji konusunda uzman bir veteriner hekime götürmeniz gerekecektir.  Hekiminiz önce bazı kan tahlilleri hatta beyin tomografileri ya da mr’ları ile nöbete sebep olabilecek bir hastalık olup olmadığını araştıracak eğer dostunuza epilepsi tanısı koyarsa uygun ilaçlarla bu hastalığı kontrol altında tutacaktır.