AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI

Çok sevdiğiniz, düzenli olarak aşılarını yaptırdığınız, beslenmesine özen gösterdiğiniz, bütçenizden para, hayatınızdan zaman ayırdığınız küçük dostunuzun ağız ve diş sağlığıyla yeterince ilgileniyor musunuz?

Diş taşları ne kadar önemli ?

6 yaşının üzerindeki kedi ve köpeklerin yaklaşık %80’i çeşitli derecelerde ağız diş sağlığı problemleri yaşar. Birçok hayvanseverin sadece kötü bir ağız kokusuna neden olduğunu düşündüğü ve çoğu zaman önemsemediği diş taşları aslında çok ciddi bir sağlık problemidir. Şiddetli diş taşı problemine ve ağız kokusuna sahip bir kedi ya da köpeğin görünen sorunu aslında buz dağının görünen kısmından farksızdır. Ağızda aşırı diş taşı ve çürük dişler aşırı bakteri üremesi anlamına gelir ve bu yoğun bakteri popülasyonu bir çok akciğer enfeksiyonunun, sindirim sistemi probleminin ve hata endokarditis denen ölümcül kalp kası enfeksiyonlarının dahi sebebi olabilir.

Kedi ve köpeklerin dişleri insanların dişlerinden farklı olarak çok az öğütücü yüzey içerir işte bu yüzden bizim hastalarımızda daha az çürük, daha çok periodontal hastalık görülür. Yani dişi çevreleyen periodontal dokuların sağlıklı tutulması bizler için daha önemlidir ve bu da ancak düzenli bakım ve fırçalama ile mümkündür.

Diş taşı nasıl oluşur?

Ilık, nemli ve bir çok besin maddesiyle sürekli temas halindeki ağız, bakteri üremesi için adeta bir inkübatör görevi yapar. Bu ortamda fırçalanmayan dişler üzerinde önce bir bakteri plağı oluşur, bu plak diş ve diş eti arasında bir cep oluşturur, bu cep içinde bakteri üremesi devam eder ve diş eti çekilmesine neden olur. Bakteri plağı zamanla sertleşir ve tartar adı verilen diş taşlarını oluşturur. Diş taşı miktarı arttıkça ağız içerisinde çoğalan bakteri sayısı da artar. Diş etleri zamanla kırmızı, hassas, kanamalı ve şiş bir hal alır.

Diş yuvası zamanla genişlemeye başlar ve dişi sağlıklı bir şekilde bu yuva içinde tutan tüm etmenler enfeksiyondan etkilenir, diş gevşer ve düşer. Kaybedilen dişlerin yerine yenilerinin konması ve protez uygulamaları veteriner tıpda mümkün ancak defalarca anestezi gerektirecek zor bir uygulamadır. Yani kaybedilen dişlerin yerine çoğu zaman yerileri koyulamaz. Mevcut diş eti iltihaplanması ve diş köküne doğru yayılan enfeksiyon; ağız içinde apselere hatta çene kemiğinde enfeksiyonlara da yol açabilir.

Ağız ve diş bakımı nasıl yapılmalıdır?

Küçük dostunuzun dişlerini fırçalamak için sorunun başlamasını beklemekse yapılacak en büyük hatadır. Yavruyken alıştırılmamış bir köpeğin ya da kedinin ağzına belli bir yaştan sonra diş fırçası sokmaya çalışmak çoğu zaman başarısız olacaktır. İşte bu yüzden her kedi ve köpek sahibi küçük dostu henüz bir yavruyken onu bu maniplasyona alıştırmalıdır. Ağız sağlığı için faydalı olacak, ağızdaki total bakteri yükünü sınırlandıracak ilaç ve solüsyonlar, kemirirken diş taşlarını uzaklaştıracak bazı ürünler ağız ve diş sağlığı için faydalı olacaktır ancak düzenli fırçalama olmadan sağlıklı bir ağıza sahip olmak mümkün değildir. Oluşmuş diş taşlarını fırçalayarak uzaklaştırmak mümkün olmadığından mutlaka veteriner hekiminiz tarafından bu diş taşlarının özenle temizlenmesi gerekir. Eğer hekiminiz canlılığını kaybetmiş dişler tesbit ederse bu dişleri de çekecektir çünkü bu dişlerin varlığı ağızdaki bakteri popülasyonunu kontrol edilemez hale getirir. Eğer diş eti iltihabi şiddetliyse antibiyotik tedavisi de gerekecektir.

Diş taşı temizliği sonrası bu soruna daha çok zaman ayırıp dostunuzun dişlerini inatla fırçalamanız onun tekrar böyle bir işleme ihtiyaç duymasını engelleyecektir. İnsanlar için üretilmiş diş macunlarının kullanılması ise kedi ve köpekler için uygun değildir ve onlar için özel üretilmiş diş macunları kullanılmalıdır.ü

Tek sebep kötü bakım olmayabilir?

Bir kedi ya da köpeğin sağlıksız bir ağıza ve dişlere sahip olmasının tek sebebi kötü bakım olmayabilir. Bazı viral enfeksiyonlar özellikle kedilerde diş etlerinde ciddi enfeksiyonlara neden olarak periodontal dokuların dişi desteklememesine neden olabilir. Gene kedilerde gingivitis-stomatitis kompleks adı verilen bir oto-immun yani bağışıklık sistemi hastalığı ise çok ciddi ağız ve diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Sebepsiz diş kaybı bazen çene kemiği enfeksiyonlarına, bazı endokrin hastalıklara, böbrek yetmezliğine ve hatta çene kemiği kanserlerine bağlı olatrak dahi şekillenebilir.

Küçük dostunuzun dişlerinde gördüğünüz diş taşları buz dağının sadece görünen kısmı. Lütfen kolaylıkla halledebileceğiniz bu sorunun büyümesini veteriner hekiminizin yardımı ve biraz ekstra çabayla önleyebileceğinizi unutmayın.